ΣΥΛΛΟΓΕΣ Η Συλλογή του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης Το 1966, στο πλαίσιο του εορτασμού των 125 χρόνων από την ίδρυση της Εθνικής Τραπέζης, με απόφαση του τότε Διοικητή Γεωργίου Μαύρου, δημιουργείται το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, με σκοπό την προαγωγή των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών στην Ελλάδα και στις κοινότητες του απόδημου Ελληνισμού. Το Ίδρυμα, επιτελώντας το μορφωτικό του έργο όπως προβλέπεται στους καταστατικούς του σκοπούς, άρχισε να αγοράζει έργα τέχνης με στόχο τη συγκρότηση μιας Πινακοθήκης και Γλυπτοθήκης που θα αντιπροσώπευε κατά το δυνατόν τις σύγχρονες τάσεις της ελληνικής καλλιτεχνικής παραγωγής. Στο λεύκωμα του Μ.Ι.Ε.Τ (Θεσσαλονίκη 1990) παρουσιάζονται 172 Έλληνες καλλιτέχνες με 224 έργα τους, τα οποία συνοδεύονται από σχόλια καθώς και από μια αναλυτική και πλήρως κατατοπιστική εισαγωγή της καθηγήτριας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ιστορικού της τέχνης Ματούλας Σκαλτσά. Το σκεπτικό που διέπει τη συγκρότηση της συλλογής συνοψίζεται, όπως γράφει η ίδια, ως έξης: «Παρότι ο τρόπος που συγκροτήθηκε μια τέτοια συλλογή δεν μπορεί να έχει στόχο την αντιπροσώπευση σταθμών της ελληνικής ιστορίας της τέχνης, το αρκετά πλούσιο δείγμα, η γνώση και το αισθητήριο των υπευθύνων κατάφεραν να συνθέσουν μια συλλογή, που, εκτός από το υψηλό της επίπεδο, μπορεί και να εικονογραφήσει με επάρκεια αρκετά σημεία της πορείας που ακολούθησε η ελληνική τέχνη. »Ξεκινώντας από τη γλυπτική, που αντιπροσωπεύεται με το μικρότερο δείγμα, θα σταματούσε κανείς στα έξοχα κομμάτια σημαντικών δασκάλων της ελληνικής γλυπτικής, όπως οι Απάρτης, Ζογγολόπουλος, Καλαμάρας, Καπράλος, Λουκόπουλος, Παππάς, Σκλάβος, Τόμπρος, αλλά και καλλιτεχνών που έδωσαν με το έργο τους σημαντική ώθηση προς την κατεύθυνση των σύγχρονων επιτεύξεων, όπως οι Απέργης, Βερναρδάκη, Βογιατζόγλου, Γεωργιάδης, Καλακαλάς, Μακρής, Ξενάκης, Σπητέρη, Χρυσοχοΐδου, καθώς και νέων καλλιτεχνών, που με το έργο τους δημιουργούν τη σύγχρονη ελληνική γλυπτική, όπως οι Αρμακόλας, Δικέφαλος, Λάμπρου, Παπαγιάννης κ. ά. »Σχετικά με τη ζωγραφική, μια και, όπως σημειώθηκε, η συλλογή άρχισε να συγκροτείται στα μέσα της δεκαετίας του '60, χωρίς στους στόχους της επιλογής να είναι η αναδρομική σύνθεση ενός πανοράματος της ελληνικής ιστορίας της τέχνης, λίγα έργα αφορούν το ως το '60 χρονικό διάστημα, περισσότερα τη δεκαετία του '60, ενώ για τη δεκαετία του '70 ένας μεγάλος αριθμός πινάκων καλύπτει με επάρκεια μερικές από τις εικαστικές τάσεις της. Αρκετά έργα νέων καλλιτεχνών συνθέτουν το τμήμα της συλλογής που συγκροτείται στη δεκαετία που διανύουμε.» Η συλλογή έχει εμπλουτιστεί με 77 υδατογραφίες της Σόφης Κεφάλα με θέμα την Παλιά Αθήνα, δωρεά της ζωγράφου προς το Ίδρυμα, καθώς και με έργα των Αγλαΐας Παπά, Α. Ίσαρη, Γ. Παππά, Δ. Κοκκινίδη, Πέπης Σβορώνου, Μ. Μανουσάκη και άλλων. Τα χαρακτικά, αν και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της Πινακοθήκης του Ιδρύματος και τη συμπληρώνουν, μπορούν ωστόσο από μόνα τους να συγκροτήσουν μια δεύτερη συλλογή. Σήμερα η συλλογή αυτή αριθμεί περί τα 550 κομμάτια γνωστών ζωγράφων-χαρακτών, αρχίζοντας από τους πρωτοπόρους της ελληνικής χαρακτικής τέχνης, όπως τους Γαλάνη, Κογεβίνα, Θεοδωρόπουλο, Γιαννουκάκη και Κεφαλληνό, συνεχίζοντας με τους μαθητές του τελευταίου Βαρλάμο, Τάσσο, Κατράκη, Γραμματόπουλο κ.ά., και φτάνοντας στους σύγχρονους καλλιτέχνες, όπως οι Δρούγκας, Κομιανού, Τσάρας κ.ά. Συμπληρώνοντας αυτή την πρόχειρη ταξινόμηση, θα πρέπει οπωσδήποτε να αναφερθούν και τα χαρακτικά έργα των Βασιλείου, Τέτση, Τσαρούχη και Χατζηκυριάκου-Γκίκα. Το σχετικά πλούσιο αυτό υλικό έχει τροφοδοτήσει πολλές κινητές εκθέσεις σε πόλεις της Ελλάδας, καθώς και στην Κύπρο. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης Θουκυδίδου 13, 105 58 Αθήνα, Τηλ.: 2103221 335, 210 3230 900 Φαξ: 2103245 089 www.miet.gr.