ΚΡΙΤΙΚΕΣ / ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Ακαδημαϊκός, Ιστορικός της Τέχνης Βάσος Καπάνταης “Η γλυπτική του Βάσου Καπάνταη” Από την αφομοίωση των παραδοσιακών τύπων και των κατακτήσεων της σύγχρονης γλυπτικής στην προσωπική εκφραστική γλώσσα Μικρασιατικής καταγωγής — με γονείς πρόσφυγες από την Πέργαμο — ο Βάσος Καπάνταης, γεννημένος γλύπτης και με κάθε είδους διαφέροντα πνευματικός άνθρωπος, θα διακριθεί γρήγορα για τις μορφοπλαστικές αναζητήσεις του και τις προσωπικές του κατακτήσεις. Με σπουδές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, γλυπτικής και αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών, θα εργαστεί πολύ νωρίς τόσο στην κατεύθυνση της γλυπτικής όσο και της πλαστικής με την ίδια επιτυχία. Οι σπουδές του ταυτόχρονα στη Σχολή Καλών Τεχνών και στη Φιλοσοφική Σχολή, δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για την έκταση των προσανατολισμών του και το χαρακτήρα των μελλοντικών του προσπαθειών. Στους στόχους του, όπως διαπιστώνεται από τις σπουδές του, είναι τόσο ή κατοχή της γόνιμης πάντα προσφοράς της αρχαίας τέχνης όσο και ή προσάρτηση και ή χρησιμοποίηση των κατακτήσεων της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, των προβληματισμών και των πειραματισμών της, των δυνατοτήτων και των διατυπώσεων της. Με ουσιαστική καλλιτεχνική παιδεία, ο Καπάνταης σκάβει την πέτρα, πλάθει τον πηλό, εργάζεται το μέταλλο και κατορθώνει πάντα να κάνει μορφές τα οράματα του και φωνή τα υλικά του. Με αφετηρία, στις περισσότερες προσπάθειες του, την ανθρώπινη μορφή, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για θέματα της μοίρας του Μικρασιάτικου Ελληνισμού και τις Χαμένες Πατρίδες. Το μορφοπλαστικό του λεξιλόγιο βασίζεται σ' έναν προσωπικό συνδυασμό παραδοσιακών τύπων και σύγχρονων αναζητήσεων, αρχαϊκών χαρακτηριστικών και σχηματοποίησης, παραστατικών και αφηρημένων στοιχείων. Με τονισμένη τη μνημειακότητα, γνωρίζει πάντα τον τρόπο με τον όποιο μπορούν να αξιοποιηθούν καλύτερα οι δυνατότητες του υλικού για την ολοκλήρωση του θέματος του, τόσο με την έμφαση στα εξπρεσιονιστικά χαρακτηριστικά όσο και την επιβολή των γενικευτικών και αφηρημένων τύπων. Πέρα από τα περίοπτα και τα ολόγλυφα έργα του, διακρίνεται ιδιαίτερα και στο ανάγλυφο, στο όποιο κατορθώνει να φτάνει σε ένα γόνιμο συνδυασμό πλαστικών και ζωγραφικών αξιών, πλαστικών όγκων και αντιθέσεων του φωτός και της σκιάς. Το χαρακτήρα των αναζητήσεων και την κατεύθυνση των διατυπώσεων της γλυπτικής του Καπάνταη, τις αφετηρίες όσο και τις προσωπικές του κατακτήσεις, τις πλησιάζουμε καλύτερα αν μελετήσουμε κάπως μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές του προσπάθειες. Σε ένα έργο του πολύ πρώιμο, από το 1947, το Πρώτη Γέννα, διαπιστώνεται εύκολα από τη μια πλευρά ή επαφή του με την αρχαία ελληνική τέχνη και από την άλλη ή καθαρά προσωπική του προσφορά. Γιατί στο έργο με τα δύο κεφάλια, της μητέρας και του παιδιού, ο καλλιτέχνης συνδυάζει με καθαρά προσωπικό τρόπο ιδεαλιστικά και ρεαλιστικά στοιχεία, τύπους της αρχαίας ελληνικής πλαστικής και στοιχεία της νεότερης τέχνης. Στην ιδεαλιστική απόδοση με τους αρχαϊστικούς τύπους στο κεφάλι της μητέρας, παραθέτει τα ρεαλιστικά χαρακτηριστικά σ' αυτό του παιδιού, με αποτέλεσμα ένα εξαιρετικά ομιλητικό και πλούσιο σε εκφραστικές προεκτάσεις σύνολο. Μάλιστα ο τρόπος με τον όποιο συνδέονται τα δυο κεφάλια του επιτρέπει, κοντά στις καθαρά πλαστικές αξίες, να δώσει θέση και στις περισσότερο ζωγραφικές, με τις εναλλαγές φωτός και σκιάς, πού ολοκληρώνουν τη φωνή του έργου. Στην κατεύθυνση αυτή, του συνδυασμού πλαστικών και ζωγραφικών αξιών, προχωρεί ο Καπάνταης και σε αλλά έργα του, πού ακολουθούν και τονίζονται ακόμη σαφέστερα στις ζωοφόρους του — φρίζες του — από τα χρόνια 1960 - 1961. Πρόκειται για έργα στα όποια από τη μια πλευρά αναγνωρίζεται σαφέστερα ή επαφή του με το μορφοπλαστικό λεξιλόγιο όχι μόνο της ελληνικής αρχαϊκής τέχνης αλλά και άλλων προελληνικών πολιτισμών και ιδιαίτερα του σουμεροβαβυλωνιακοΰ. Σχηματοποίηση, παραλληλία των μορφών, χαμηλό ανάγλυφο, διηγηματική διάθεση, έμφαση στο τυπικό είναι τα στοιχεία πού δίνουν τον τόνο και αποδεικνύουν τη χρησιμοποίηση στοιχείων από την περιοχή αυτή. Επίσης, σε επαφή με αρχαϊκούς τύπους βρίσκεται, στην κατηγορία αυτή των έργων, ακόμη και ή θεματογραφία, πού κατά κάποιο τρόπο φαίνεται ότι επηρέασε τη χρησιμοποίηση του μορφοπλαστικού ιδιώματος και αποδεικνύει τη δυνατότητα του καλλιτέχνη στην επιλογή του λεξιλογίου, με το όποιο μπορούν να επιβληθούν καλύτερα οι προθέσεις του. Με το Λιοντάρι του από το 1962, ο Καπάνταης προχωρεί με μεγαλύτερα βήματα στο κλίμα μιας περισσότερο προσωπικής πλαστικής γλώσσας, στην οποία συνδυάζονται πλαστικά και σχεδιαστικά στοιχεία, παραδοσιακά και νέα χαρακτηριστικά. Περίοπτο το έργο δεν μας δίνει το γνωστό τύπο του ζώου πού κάθεται περήφανα, αλλά είναι με ακουμπισμένο κάτω το κεφάλι σαν να πάει να σωριαστεί, αναμφίβολα μια αναφορά στο τέλος, το θάνατο. Στην ένταση πού επιβάλλεται από τη φωνή των πλαστικών όγκων, ο καλλιτέχνης άπαντα με τα σχεδιαστικά στοιχεία της χαίτης και στους ρεαλιστικούς τύπους των πλευρών του ζώου με τη σχηματοποίηση των ποδιών, πού δίνουν ένα καθαρά εξπρεσιονιστικό χαρακτήρα στο σύνολο. Άλλα φαίνεται ότι γρήγορα ο καλλιτέχνης διαπιστώνει ότι δεν του επαρκούν τα καθαρά παραστατικά στοιχεία για να ολοκληρώσει τις προσπάθειες του και καταφεύγει με απόλυτη άνεση σε καθαρά αφηρημένα, με δυνατότητες και συμβολικών προεκτάσεων. Τυπικό παράδειγμα από την άποψη αυτή μπορεί να θεωρηθεί το Αιγαίο Νήσος από μάρμαρο, στο όποιο όλα γίνονται δυνατότητα υποβολής του θέματος. Το έργο, το όποιο αποτελείται από δύο τεμάχια — καλύτερα στοιχεία — , συνδυάζει ήρεμες και κινημένες επιφάνειες, στατικά και δυναμικά θέματα, κάθετα και οριζόντια και επιθετικά γωνιώδη σε μια εξαιρετική για τις προεκτάσεις της ενότητα. Γιατί με τον τρόπο αυτό εκφράζεται τόσο ο χαρακτήρας της στεριάς όσο και της θάλασσας, της στάσης και της κίνησης, ή πολλαπλότητα και ή σύνδεση των δύο θεμάτων. Με το έργο του, σε χαλκό, Στους Δρόμους της Σμύρνης, πάλι σε δύο στοιχεία, ο Καπάνταης μας δίνει £να συγκλονιστικό για τη φωνή του σύνολο. Με το ανθρώπινο κεφάλι να βρίσκεται κατάχαμα, τα μάτια ορθάνοιχτα, το στόμα κλειστό και το ερωτηματικό βλέμμα, όλα δίνουν την εικόνα της τραγωδίας. Ή εντύπωση αυτή επιτείνεται από τη χρησιμοποίηση και πάλι ενός αρχαϊκού τύπου με τονισμένη την επιβολή του εσωτερικού στο εξωτερικό και του τυπικού στο ειδικό, πού δίνει τον τόνο. Ιδιαίτερα με τα ορθάνοιχτα αλλά άδεια μάτια, πού κοιτάζουν ψηλά σαν να ρωτούν τον ουρανό για το λόγο πού θυσιάζεται έτσι ο άνθρωπος, ο θεατής κυριολεκτικά ζει όλο το περιεχόμενο της μικρασιατικής τραγωδίας. Την πορεία για μια όλο και μεγαλύτερη σχηματοποίηση έχουμε με τα Θεσσαλικά Ειδύλλια - Κένταυρος, σε χαλκό, του 1967, έργο στο όποιο συνδυάζονται θαυμάσια βιόμορφα και γεωμετρικά θέματα, όγκοι και επίπεδα, πλαστικές και ζωγραφικές αξίες. Φαίνεται ότι ο Καπάνταης δίνει ιδιαίτερη σημασία στην αξιοποίηση των εναλλαγών φωτός και σκιάς και αυτό το επιτυγχάνει με τη χρησιμοποίηση δύο ή και περισσοτέρων θεμάτων. Έτσι κοντά σ' αυτό κατορθώνει να δίνει μια συνομιλία καθέτων και οριζοντίων, καμπυλόγραμμων και γωνιωδών τύπων, πού ολοκληρώνουν καλύτερα το εκφραστικό περιεχόμενο των έργων του. Σε αλλά του έργα, όπως το Πάραλος, από το 1967, σε χαλκό, και το Αλέξανδρος, από το 1968, σε μάρμαρο, έχουμε πάλι την τάση για σχηματοποίηση και περισσότερο για αποσπασματικοποίηση, πού μας εισάγουν στο περιεχόμενο των θεμάτων του. Με το Υποδοχή πάλι, από το 1968, ανάγλυφο σε χαλκό, ο Καπάνταης μας δίνει μια προσπάθεια στην οποία καθοριστικό ρόλο παίζουν οι τύποι της αρχαϊκής τέχνης. Άλλα αναμφίβολα ένα έργο αφετηρία νέων κατευθύνσεων έχουμε με το Μικρασιατική Μα, σε χαλκό, στο όποιο χρησιμοποιούνται με περισσότερο προσωπικό τρόπο και οι κατακτήσεις των νεοτέρων τάσεων. Το έργο μας δίνει το θέμα του Τόρσο, χωρίς χέρια και πόδια την ανθρώπινη μορφή και σε τονισμένη καθετότητα, με μια αρχαϊκή κόμμωση στο κεφάλι, σε ένα συνδυασμό όγκων και επιπέδων. Αποσπασματικοποίηση και σχηματοποίηση, έντονη καθετότητα και εξαιρετική αξιοποίηση των πλαστικών άξιων δίνουν μια εξαιρετικά πλούσια εκφραστική φωνή στο έργο. Τα αρχαϊκά στοιχεία του έργου και ή τονισμένη μνημειακότητα, ή εναλλαγή όγκων και επιπέδων, μεγάλων επιφανειών και μικρών λεπτομερειών, πέρα από τα αλλά, δίνουν και συμβολικές προεκτάσεις στο σύνολο. Στην προέκταση των αναζητήσεων του στην κατεύθυνση αυτή, με το Στήλη του 1969 στη Νέα Σμύρνη (συνεργασία με τους αρχιτέκτονες Α. Καλυβίτη και Γ. Λεονάρδο), ένα και εξωτερικά μνημειακών διαστάσεων σύνολο, από μπετόν, μάρμαρο και κεραμικό — έχει ύψος 32 μέτρα, πλάτος 1,87 και το ανάγλυφο είναι 2,40 x 0,82 και το πλακάκι 0,24 χ 0,24 — , θα εγκαινιάσει ο Καπάνταης τη σειρά των Μνημείων του, πού θα μας δώσουν μια ακόμη σαφέστερη απόδειξη των δυνατοτήτων του. Γιατί εδώ, πέρα από τα διαφορετικά υλικά, εργάζεται και σε διαφορετικές αισθητικές κατηγορίες, αφού επιχειρεί και κατορθώνει να συνδυάζει μπετόν, μάρμαρο και κεραμικό και περίοπτο, ανάγλυφο και χρωματικό, σε μια νέα ενότητα. Το έργο θα μπορούσε να ονομαστεί Στήλη της Νίκης στη μοίρα, Νίκη του ανθρώπου και πίστη του στο μέλλον, Νίκη κατά των δυνάμεων πού αρνούνται τον άνθρωπο, γιατί αυτά και πολλά άλλα ακόμη υποβάλλονται από το σύνολο. Ένα ουσιαστικά αισιόδοξο αίσθημα εισάγεται με το κάθετο θέμα της λιτής στήλης με το ιωνικό κιονόκρανο πάνω από το κεραμικό, στο όποιο σημαντικό ρόλο παίζουν τα σχηματοποιημένα γεωμετρικά στοιχεία, απάντηση στα περισσότερο διηγηματικά και περιγραφικά του κάτω μέρους. Το έργο δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι κατορθώνει, με το συνδυασμό υλικών — του γκρίζου του τσιμέντου, με το λευκό του μάρμαρου και το ζεστό καστανό του κεραμικού — όπως και του μορφοπλαστικού λεξιλογίου, να δίνει ένα σύνολο με εξαιρετικές εκφραστικές προεκτάσεις. Πλαστικά στοιχεία και ζωγραφικές αξίες, γεωμετρικά και βιόμορφα θέματα, εξπρεσιονιστικά και διηγηματικά χαρακτηριστικά, όλα, χρησιμοποιούνται με απόλυτη ασφάλεια για να δώσουν ακόμη και ένα συμβολικό περιεχόμενο στο έργο. 'Αλλά την ίδια χρονιά, το 1969, με το Μικρασιατικά Παράλια - Θέατρο, ανάγλυφο σε χαλκό, μας δίνει ο Καπάνταης μια προσπάθεια του, στην οποία καθοριστικό ρόλο παίζουν οι καλλιγραφικοί τύποι και οι ζωγραφικές αξίες. Και στην προσπάθεια αυτή, όπως και στους Πύργους του 1970, σε πωρόλιθο, διαφαίνονται χωρίς δυσκολία και συμβολικά στοιχεία, τα όποια επιτρέπουν τη διεύρυνση του εκφραστικού περιεχομένου των έργων. Ανάλογα χαρακτηριστικά με πάλι ιδιαίτερη έμφαση στις χρωματικές αξίες και τα συμβολικά στοιχεία έχουμε και στο Μικρασία 1922, ανάγλυφο σε χαλκό, από το 1972. Από το 1975 και σε έργα του σαν το Λήδα, περίοπτο έργο σε χαλκό, και την Αμαζόνα, επίσης σε χαλκό περίοπτο, ο Καπάνταης στρέφεται σε ένα περισσότερο αφηρημένο μορφοπλαστικό λεξιλόγιο, το όποιο βασίζεται στο συνδυασμό καμπυλόγραμμων και γωνιωδών θεμάτων και την προσάρτηση του εξωτερικού χώρου στο γλυπτό. Πρόκειται για έργα πού διακρίνονται για την έμφαση στην εκφραστική φωνή των όγκων και το χαρακτήρα των υλικών. Στην Αμαζόνα, ιδιαίτερα, αντιπαραθέτει το χαλκό με την πέτρα, τα κάθετα με τα οριζόντια θέματα, την ευγένεια των επιφανειών με τη δραστικότητα των περιγραμμάτων. Ένα ακόμη βήμα στη χρησιμοποίηση του τυπικού και στον τονισμό της σχηματοποίησης έχουμε με το Ηρώο Περγάμου στη Νέα Σμύρνη, σε μάρμαρο, από το 1978. Σ' αυτό έχουμε μια προσπάθεια στην οποία επαναληπτικοί τύποι και σχηματοποίηση, τεκτονική οργάνωση και αφηρημένα στοιχεία, μνημειακότητα και έμφαση στο ουσιαστικό δίνουν ένα εξαιρετικό για τις εκφραστικές του προεκτάσεις σύνολο. Με χαρακτηριστικά όπως τα αδεία μάτια των μορφών, πού αναζητούν τη χαμένη πατρίδα, με τα κλειστά περιγράμματα των μορφών, πού έχουν χάσει την ατομικότητα τους και είναι απλοί φυγάδες, το έργο κατορθώνει να εκφράσει, με λιτότητα και πειστικότητα, σαφήνεια και αλήθεια, όλο το περιεχόμενο του θέματος. Σε ένα άλλο από τα ήρωά του, το Ηρώο των Αρμενίων, από το 1979, στο όποιο συνδυάζει χαλκό και πέτρα, είναι τα καθαρά ελλειπτικά στοιχεία και τα συμβολικά στοιχεία πού δίνουν τον τόνο. Με την καμπάνα να φωνάζει για τη σφαγή των Αρμενίων και το ξίφος να ζήτα δικαίωση, το θέμα μεταφέρεται χωρίς δυσκολία με πειστικότητα και ασφάλεια στο θεατή. Με το Ιωνία Ανακελημένη του 1980, σε χαλκό, ο καλλιτέχνης θα περάσει σε μια κατεύθυνση, στην οποία τα αφηρημένα θέματα και οι γεωμετρικοί τύποι δίνουν τον τόνο. Με το συνδυασμό κοίλων και κυρτών θεμάτων, ανοιχτών και κλειστών τμημάτων, φωτεινών και σκοτεινών περιοχών υποβάλλεται το περιεχόμενο του έργου. Την ίδια χρονιά, με το Ακρόπρωρο - Αμφιτρίτη, σε χαλκό, είναι τα ιδεαλιστικά στοιχεία και τα κλασικιστικά χαρακτηριστικά πού δίνουν τις προθέσεις του καλλιτέχνη. Με τον τρόπο αυτό εκφράζεται σαφέστερα ή σύνδεση με τη θάλασσα στη διαχρονική της σημασία για το νησιώτικο χώρο μας, και κερδίζει και ένα περισσότερο συμβολικό περιεχόμενο το έργο. Σε μια σειρά από μικρών διαστάσεων γλυπτά, όπως το Ειδώλιο του 1981, σε χαλκό, και το Ιωνικό - Κοιμωμένη του 1982 και το Σύμπλεγμα του 1983 — και αυτά σε χαλκό — , ο Καπάνταης φτάνει σε εξαιρετικά ομιλητικές διατυπώσεις με την έμφαση στη σχηματοποίηση και την αποσπασματικοποίηση. Με τονισμένη καθετότητα στο Ειδώλιο και το Σύμπλεγμα και με την επιλογή του Τόρσο, το ανθρώπινο σώμα, πού αποτελεί την αφετηρία του γλύπτου, κερδίζει και νέες εκφραστικές προεκτάσεις, καθώς υποχρεώνει το θεατή να πάρει ενεργητικό μέρος στην ολοκλήρωση του συνόλου. Ιδιαίτερα πρέπει να τονιστεί ότι εδώ, όπως και στις άλλες προσπάθειες του καλλιτέχνη, είναι πάντα τα πλαστικά στοιχεία πού μας εισάγουν στο περιεχόμενο των έργων του, χωρίς ανεκδοτολογικά θέματα και παραπληρωματικά χαρακτηριστικά. Με το Ηρώο - Σμύρνα του 1985, σε χαλκό, έχουμε ακόμη μια προσπάθεια στην οποία αποδεικνύεται η δυνατότητα του καλλιτέχνη να συνδυάζει παραδοσιακούς τύπους και νέες κατακτήσεις και να φτάνει σε μια νέα ενότητα. Γιατί το έργο, πού έχει σάντδετηρία του γνωστούς τύπους της αρχαίας ελληνικής πλαστικής, με τη γυναικεία μορφή, θεότητα του ολυμπιακού δωδεκάθεου, και το παιδί στο αριστερό της χέρι, διακρίνεται τόσο για την αρχαϊκότητα όσο και για τη σύγχρονη φωνή του. Τονισμένη καθετότητα πού ενισχύεται και από τη λεπτή στήλη (τιμόνι καϊκιού ), στην οποία στηρίζεται το χέρι με το παιδί, αυστηρή μετωπικότητα της γυναίκας-μητέρας και κίνηση του παιδιού δίνουν εσωτερικότητα και εκφραστική δύναμη στο σύνολο. Ό καλλιτέχνης συνδυάζει με θαυμάσιο τρόπο καθαρά πλαστικά στοιχεία με καλλιγραφικά χαρακτηριστικά — τα πλαστικά επικρατούν στο επάνω σώμα, τα καλλιγραφικά στο κάτω μέρος — παραδοσιακούς τύπους στη γυναίκα-μητέρα-Σμύρνη και σύγχρονα στο παιδί με το χέρι πάνω από το κεφάλι. Έτσι στη μελετημένη κίνηση των πλαστικών όγκων στο επάνω τμήμα του συνόλου απαντούν τα περισσότερα γραμμικά θέματα και τα εναλλασσόμενα επίπεδα κάτω, με τρόπο ώστε να ολοκληρώνεται καλύτερα το εκφραστικό περιεχόμενο του συνόλου. Έτσι μεταφέρεται στο θεατή ή σύνδεση της μορφής με το παρελθόν αλλά και ή ελπίδα για το μέλλον, το παρελθόν στη μορφή της μητέρας πατρίδας και το μέλλον στη μορφή του παιδιού, πού κοιτάζει μακριά και αντικρίζει τη μακρινή χαμένη πατρίδα, στην οποία πιστεύει ότι θα ξαναγυρίσει. Και όλα αυτά χωρίς την παραμικρή φιλολογία, αλλά μόνο με τη φωνή των μορφών και το συνδυασμό πλαστικών αξιών και παραπληρωματικών τύπων. Την ίδια χρονιά, το 1985, με το Διδυμαίον, πάλι σε χαλκό, μας δίνει ένα έργο, στο όποιο είναι τα αφηρημένα θέματα και το γεωμετρικό λεξιλόγιο πού δίνουν τον τόνο. Ιδιαίτερη εντύπωση στο έργο κάνει ή στιβαρότητα των μορφών και ή μνημειακότητά τους, παρά τις μικρές διαστάσεις του έργου. Ή ιδιαίτερη απασχόληση με τα ήρωα, τα τελευταία χρόνια, το Ηρώο Ποντίων στο Χαϊδάρι το 1987, σε χαλκό, το Ηρώο του Αϊβαλιού το 1987, και αυτό σε χαλκό, και το Ηρώο Ποντίου Ακρίτα το 1988, σε χαλκό, έρχεται να δείξει σαφέστερα ακόμη την έκταση των αναζητήσεων και τον πλούτο της εκφραστικής του γλώσσας. Στο Ηρώο Ποντίων Χαϊδαρίου, πού αποτελείται από δύο τμήματα, ο Καπάνταης συνδυάζει πλαστικά σαι ζωγραφικά στοιχεία, καθώς χρησιμοποιεί στο ένα τμήμα το περίοπτο γλυπτό και στο άλλο το ανάγλυφο, τα όποια διαφοροποιούνται και με την έμφαση σε διαφορετικά μορφοπλαστικά χαρακτηριστικά. Γιατί στο κυκλικό θέμα του ανάγλυφου πού έχουμε, χαμηλά, απαντούν τα ενεργητικά κάθετα και διαγώνια θέματα του περίοπτου γλύπτου, πού έχει σαν αφετηρία την ανθρώπινη μορφή. Αλλά πρόκειται για μια ανθρώπινη μορφή έντονα σχηματοποιημένη, πού δίνεται με την ασπίδα στο αριστερό χέρι και το ξίφος της δικαίωσης στο δεξί, σε μια ιδιαίτερα τονισμένη εξπρεσιονιστική γλώσσα. Το πέρασμα από το κωδονόμορφο τμήμα του κάτω σώματος στα ανοιχτά και συνεργαζόμενα τμήματα του επάνω σώματος και τα συμπληρωματικά παραπληρωματικά θέματα, ασπίδα και ξίφος, δίνουν μια εξαιρετικά πλούσια σε εκφραστικές προεκτάσεις φωνή στο σύνολο. Με ανάλογα στοιχεία εκφράζεται ο Καπάνταης και στο Ηρώο του Πόντιου Ακρίτα στη Νέα Σμύρνη, με τις πλαστικές διατυπώσεις στο περίοπτο γλυπτό, όπου μάλιστα επειδή το υλικό της βάσεως είναι πέτρα, το σύνολο παρουσιάζεται περισσότερο επιβλητικό και μνημειακό. Για το Ηρώο του Αϊβαλιού ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί περισσότερο το αφηρημένο μορφοπλαστικό λεξιλόγιο, παρά το γεγονός ότι διαφαίνεται και στην περίπτωση αυτή ότι αφετηρία του είναι το ανθρώπινο σώμα. Με τη χρησιμοποίηση δύο στοιχείων για το σύνολο αυτό, σε έντονη καθετότητα των δυο, προτείνεται και ένα είδος διαλόγου μεταξύ των δύο τμημάτων. Πρόκειται για μια προσπάθεια στην οποία σχηματοποίηση και αφηρημένοι τύποι, έντονη καθετότητα και συνδυασμοί όγκων και επιπέδων δίνουν μια ρωμαλέα φωνή στο έργο. Γλύπτης γνήσιος και καλλιτέχνης πηγαίος, ο Καπάνταης διακρίνεται για τις συνεχείς αναζητήσεις και τις προσωπικές του κατακτήσεις. Απόλυτα κάτοχος των τύπων της αρχαίας πλαστικής αλλά και των αναζητήσεων της σύγχρονης, κατορθώνει πάντα να προχωρεί σε διατυπώσεις πού διακρίνονται για την εσωτερική τους δύναμη και τον εκφραστικό τους πλούτο. Ή εμπειρία του στη χρησιμοποίηση διαφορετικών υλικών πέτρας, μετάλλου, κεραμικού του επιτρέπει να αξιοποιεί τις εκφραστικές τους δυνατότητες για να φτάνει σε περισσότερο ολοκληρωμένα αποτελέσματα. Ιδιαίτερη εντύπωση κάνει ή τόλμη του στην παράλληλη ή και ταυτόχρονη χρησιμοποίηση τύπων από διάφορες στυλιστικές περιοχές, όπως και από διαφορετικές εποχές. Όπως και ή συνεχής του προσπάθεια για ανανέωση των εκφραστικών του μέσων και την επιβολή των καθαρά προσωπικών διατυπώσεων. Στα έργα του, μεμονωμένες μορφές, μνημεία, ήρωα, έχουμε πάντοτε μια γλυπτική πού διακρίνεται για την εσωτερικότητα και τη μνημειακότητά της, τον πλούτο της μορφοπλαστικής της γλώσσας και την ποιότητα των διατυπώσεων της.