ΚΡΙΤΙΚΕΣ / ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΩΓΑΔΗΣ Απόσπασμα από συνέντευξη που παραχώρησε ο Μάρκος Καμπάνης στο περιοδικό Πανσέληνος, 12 Αυγούστου 2001 Ο Μάρκος Καμπάνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1955. Σπούδασε ζωγραφική στο Λονδίνο όπου έζησε ως το 1980. Έχει κάνει εννέα ατομικές και πολλές ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Ώρα, Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, Χρυσόθεμις, Gallery Κ. στο Λονδίνο, Πανόραμα, 15η Biennale Αλεξάνδρειας κ.α.). Εκτός της ζωγραφικής έχει ασχοληθεί με τη χαρακτική, τη σκηνογραφία στο θέατρο, την αγιογράφηση ναών και εικόνων και την εικονογράφηση βιβλίων. Επίσης, έχει κάνει ζωγραφικές εργασίες στην Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρα, του Αγίου Όρους. «Η σχέση μου με τη χαρακτική ήταν στο παρελθόν κάπως περιστασιακή. Κάποτε μάλιστα σταμάτησε το ενδιαφέρον εντελώς, μέχρι που πήγα στο Όρος όπου γνώρισα τον θαυμαστό αλλά γενικώς άγνωστο κόσμο της αγιορείτικης ή γενικότερα της ορθόδοξης χαρακτικής. Έτσι, παρακινούμενος από την επιθυμία να βοηθήσω στη μελέτη και διαφύλαξη αυτού του θησαυρού, άρχισε ξανά και το ενδιαφέρον για τη δημιουργία νέων έργων. Η χαρακτική, ιδιαίτερα δε η ξυλογραφία το λινόλεουμ, που χρησιμοποιώ, έχει μιαν απλότητα, μιαν αδρότητα που μου ταιριάζει - αν θέλετε δε και μια ασκητικότητα. Είναι βέβαια μια έμμεση τεχνική, δεν βλέπει κανείς το αποτέλεσμα την ώρα που δουλεύει, αλλά κι αυτό έχει τη γοητεία του». «Η σχέση μου με το ‘Άγιον Όρος υπήρξε πράγματι καθοριστική, τόσο πνευματική όσο και καλλιτεχνική. Πολύ μεγάλο κομμάτι της δουλειάς μου σχετίζεται με τον Άθωνα: ζωγραφική τοπίων, εκδόσεις, αγιογραφία. Αλλά μου ανοίγει συνεχώς νέους δρόμους - μάλιστα και εκτός Όρους. Είναι όντως για μένα μια ζωοδόχος πηγή. Ένας έρωτας πάνω απ’ όλα». Ο Μάρκος Καμπάνης τα τελευταία χρόνια άρχισε να τυπώνει στις Καρυές της Αθωνικής Πολιτείας από τις αυθεντικές μήτρες χαλκογραφιών που φυλάσσονται σε διάφορες μονές, συμμετέχοντας έτσι στην προσπάθεια που γίνεται για τη διάσωση, ανάδειξη και μελέτη της αγιορείτικης χαρακτικής, αλλά και την αναζωογόνηση της τέχνης αυτής. Στις ανατυπώσεις παλαιών χαλκογραφιών οι εκτυπώσεις γίνονται κατευθείαν από τις παλιές χαλκογραφημένες πλάκες, σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων. Έχουν τυπωθεί έργα από μήτρες των ιερών μονών Σίμωνος Πέτρα, Διονυσίου, Γρηγορίου, Καρακάλλου, της σκήτης της Αγίας Άννας, του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών και άλλα. «Τα τυπώματα από τις αυθεντικές μήτρες χαλκογραφιών άρχισαν με σκοπό να βοηθήσουν στην προσπάθεια που γίνεται για τη διαφύλαξη, μελέτη και διάδοση της θρησκευτικής χαρακτικής και ιδιαίτερα της αγιορείτικης. Το θέμα δεν έχει μόνο τοπικό ή θρησκευτικό ενδιαφέρον, αλλά πολύ γενικότερο. Τα λαϊκά αυτά θρησκευτικά χαρακτικά αποτελούν την αρχή της νεοελληνικής χαρακτικής. Κάποτε ανθούσε η χαρακτική στο Όρος μέχρι την εμφάνιση των σύγχρονων τυπογραφικών μεθόδων. Στους δύο Περασμένους αιώνες έχουμε όντως δεκάδες εργαστήρια ‘σταμπαδούρων’ στην Αθωνική χερσόνησο. Πρέπει φυσικά να τονίσουμε ότι το κύριο βάρος αυτής της προσπάθειας μελέτης και διάδοσης της αγιορείτικης χαρακτικής φέρουν κυρίως οι ακούραστοι πατέρες της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας». Στην Αθήνα ο καλλιτέχνης δημιούργησε το εργαστήριο χαρακτικής «Το Όρος», με σκοπό τη συνέχιση των επανεκτυπώσεων παλαιών πλακών, τη δημιουργία νέων έργων χαρακτικής με κάποια έμφαση -αλλά όχι μόνον-στην αγιορείτικη θεματογραφία, καθώς και την παροχή διευκολύνσεων εκτυπώσεως σε καλλιτέχνες. «Το εργαστήριο χαρακτικής “Το Όρος” είναι κυρίως εκτυπωτικό εργαστήριο. Πρωτοδημιουργήθηκε στο Περιβόλι της Παναγιάς πριν από έξι επτά χρόνια για να βοηθήσει στις εκτυπώσεις παλαιών πλακών, αλλά και να αποτελέσει, αν είναι δυνατό, έναν πόλο έλξης για τη δημιουργία νέων έργων χαρακτικής, με την ελπίδα μια κάποια αναζωογόνηση της χαρακτικής τέχνης, όχι μόνο στο Όρος αλλά και στον ευρύτερο ορθόδοξο εκκλησιαστικό χώρο. Υπάρχει λοιπόν το εργαστήριο στις Καρυές καθώς και ένα παρόμοιο στην Αθήνα. Εκτός από νέα έργα χαρακτικής και εντός των αγιορείτικων εκτυπώσεων έχουν υπάρξει συνεργασίες με το Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών καθώς και με την Εθνική Πινακοθήκη, και φυσικά με ιδιώτες».