ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ Σωτήρης Παναηλίδης Τεχνική φορητής εικόνας – Τεχνική τοιχογραφίας Μαθητεύοντας επί τετραετίας στο Άγιο Όρος κοντά στον Ιερομόναχο Π. Αρσένιο (του Ι.Κελλίου Αγίου Νικολάου «Μπουραζέρι» ) και κοντά στο Μοναχό Ι. Π. Κάλλιστο Πολατίδη (του Ι.Κελλίου Αγίου Μητροφάνους Καψάλα), έμαθα τα μυστικά της αγιογραφίας και τους παραδοσιακούς τρόπους εφαρμογής της τόσο στην φορητή εικόνα όσο και στην τοιχογραφία. Τεχνική φορητής εικόνας Επιλέγοντας πάντα το πιο κατάλληλο ξύλο το επενδύω με ύφασμα από βαμβάκι το οποίο εμποτίζω σε χλιαρή κόλλα κουνελιού και στη συνέχεια περνάω τη λεγόμενη προετοιμασία ( Gesso ), πολλές φορές. Όταν η επιφάνεια στεγνώσει καλά, την γυαλίζω με πολύ λεπτά γυαλόχαρτα. Έπειτα αφού λειανθεί προχωράω στο σχεδιασμό του Αγίου ή της σύνθεσης που ζωγραφίζω. Στη συνέχεια χρυσώνω με χρυσό 22 καρατίων το οποίο επικολλάω απλά με το μιξιόν ( κόλλα χρυσού ). Ακόμη ένας άλλος παραδοσιακός τρόπος χρυσώματος που δουλεύω (και στην Ελλάδα σήμερα είμαστε ελάχιστοι που τον γνωρίζουμε) είναι το λεγόμενο στιλβωτό χρυσό. Και σε αυτόν τον τρόπο γίνεται η ίδια προεργασία με την προαναφερθείσα με τη διαφορά ότι αντί για κόλλα χρυσού κολλάω το χρυσό με νερό ή τσίπουρο και το στιλβώνω (γυαλίζω) με αχάτη ή δόντι τίγρης. Μετέπειτα ζωγραφίζω με χρώματα διαλυμένα με κρόκο αυγού νερό και ξύδι. Αυτή η τεχνική είναι η πλέον παραδοσιακή την οποία διδάχτηκα στην πηγή της παράδοσης στο Άγιο Όρος. Την τεχνική αυτή την χρησιμοποιούν πολλοί λίγοι αγιογράφοι γιατί απαιτεί μεγάλη εμπειρία και υπάρχουν πολλές τεχνικές δυσκολίες στην επιτυχή εκτέλεσή της. Το εργαστήριο μου ειδικεύεται σ’ αυτήν την τεχνική με άριστα αποτελέσματα. Το χρυσό που χρησιμοποιώ συνήθως είναι Ρώσικό χρυσό 24 καρατίων και έχει μεγάλο πάχος. Τεχνική τοιχογραφίας Στις μέρες μας δεν δουλεύεται η τεχνική του fresco, η οποία είναι η πιο παλιά και η πιο παραδοσιακή . Γιατί 1ον είναι πολύ επίπονη 2ον οι σύγχρονες κατασκευές των Ναών από Μπετόν δεν συνάδουν με αυτή την τεχνική και 3ον κανένας μέχρι σήμερα δεν γνωρίζει την τεχνική αυτήν με όλα της τα μυστικά έτσι κανένας δεν πειραματίζεται. Έτσι οι σημερινοί Αγιογράφοι όπως και εγώ εργάζομαι με δύο νέους τρόπους αγιογραφίας επί τοίχου σήμερα. Ο πρώτος είναι αυτός που γίνεται απευθείας επάνω σε στεγνό τοίχο τον οποίο εφαρμόζουμε μόνο όταν πρόκειται για νεόκτιστο ναό διότι σε αντίθετη περίπτωση οι τοίχοι διαποτίζονται με κάπνα και λάδια τα οποία είναι δύσκολο να απομακρυνθούν με αποτέλεσμα τα χρώματα να μην απορροφούνται σε βάθος και να δημιουργούνται προβλήματα με την πάροδο του χρόνου. Ο δεύτερος εφαρμόζετε εδώ και λίγα χρόνια. Ζωγραφίζω σε καμβά από βαμβάκι κατάλληλο προετοιμασμένο από μένα. Η ζωγραφική εδώ γίνεται με τα καλύτερα ακρυλικά χρώματα και όχι πλαστικά τα οποία χρησιμοποιούν οι περισσότεροι αγιογράφοι (λόγο ευκολίας και χαμηλού κόστους ),τα οποία φημίζονται για την ποιότητα τους και την αντοχή τους στο χρόνο. Στη συνέχεια όταν τελειώσει η αγιογραφία γίνεται η επικόλληση στον τοίχο, και εντός του Ναού προσθέτω τις τελευταίες χρωματικές λεπτομέρειες ώστε να εναρμονίσω το εικαστικό σύνολο στις ανάγκες του εκάστοτε ναού. Λέγοντας ανάγκες εννοώ τις αρχιτεκτονικές καινοτομίες που έχει κάθε ναός αλλά και λόγο αυτής τη διαφορετική φωτεινότητα. Διότι άλλες συνθήκες του εργαστηρίου (ύψος – φωτισμός) και άλλες αυτές του Ναού. Η ζωγραφική τεχνοτροπία που ακολουθώ είναι συνήθως Παλαιολόγειος Αναγέννηση ως γενεσιουργός βάση εκφρασμένη όμως μέσα από την δικιά μου εικαστική προσωπικότητα.