ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΑ Συνέντευξη του Σωτήρη Παναηλίδη στο τοπικό ραδιόφωνο της Κατερίνης - Τι ήταν αυτό που σε έφερε κοντά στην αγιογραφία και τη βυζαντινή ζωγραφική; Προερχόμενος από μια ιερατική οικογένεια, η οποία βιωματικά μου εμφύσησε βίο αλλά και πνεύμα εκκλησιαστικό, σε συνάρτηση με την εκ παιδιόθεν αγάπη μου για τις καλές τέχνες, έφερε σαν φυσικό επακόλουθο την πρώτη μου επαφή με την ορθόδοξη εκκλησιαστική τέχνη, η οποία ήταν ο πρώτος δρόμος έκφρασης της αισθητηριακής μου αντίληψης και της καλλιτεχνικής μου υπόστασης. - Πόσα χρόνια ζωγραφίζεις; Η πρώτη μου επαφή με την τέχνη έγινε στην ηλικία των 14 ετών. Μέχρι τα 22 μου χρόνια ήταν η εποχή της εκμάθησης (στο Άγιον Όρος) αλλά και της πρακτικής (σε διάφορα καλλιτεχνικά συνεργεία).Από τα 22 μέχρι και σήμερα, δηλαδή μια οχταετία, άρχισε η κατά μόνας πορεία-αναζήτησή μου στους στενούς και δύσκολους αλλά τόσο συναρπαστικούς δρόμους της τέχνης και της δημιουργίας. - Ήταν κάτι που ήθελες να κάνεις από μικρός; Η αγάπη μου για τις τέχνες και για καθετί ωραίο υπήρχε από την παιδική μου ηλικία. Αλλά την απόφασή μου να ακολουθήσω αυτό που μου άρεσε και επαγγελματικά, την επιβεβαίωσε τόσο η καθημερινή μου τριβή με την τέχνη στα διάφορα καλλιτεχνικά ατελιέ, που μαθήτευα ή εργαζόμουνα, όσο και η πνευματική μου επικοινωνία μαζί της μέσω των διαφόρων καλλιτεχνικών βιβλίων. - Τι σπουδές έχεις κάνει γενικότερα αλλά και πάνω στο συγκεκριμένο αντικείμενο; Έχω τελειώσει γραφιστική και διακόσμηση, αλλά την αγιογραφία τη διδάχτηκα κατά τη διάρκεια της δίχρονης διαμονής μου στο Άγιον Όρος κοντά στο γέροντα Αρσένιο του ιερού κελλίου Αγ.Νικολάου (Μπουραζέρι), όπως δε και στον γέροντα Κάλλιστο Παλατίδη (ιερό κελιού Αγ. Μητροφάνης), στην έρημο της Καψάλας. - Έχεις εκθέσει τη δουλειά σου στο εξωτερικό. Μίλησέ μας για αυτές σου τις εμπειρίες. Έχω εκθέσει τη δουλειά μου στο Εθνικό Μουσείο του Βελιγραδίου, όπως και στην πόλη του Νόβισαντ και του Λαζάρεβατς (ατομικά). Συμμετείχα και σε πολλές ομαδικές εκθέσεις σε διάφορες πόλεις της Σερβίας. Τον τελευταίο χρόνο έχουν δει τη δουλειά μου και πολλές πνευματικές-καλλιτεχνικές προσωπικότητες της Ρωσίας, όπως ο Πρύτανης της Σχολής καλών τεχνών (SURIKOV) της Μόσχας, κύριος Ε. Maximov. Οι εντυπώσεις μου ήταν πολύ θετικές. Το ενδιαφέρον και η συμμετοχή του κόσμου ήταν μεγάλη. Αυτό δε που με εντυπωσίασε, ήταν το υψηλό καλλιτεχνικό αισθητήριο του απλού κόσμου, το οποίο είναι απόρροια του καλλιτεχνικά φορτισμένου συστήματος της παιδείας τους. Όπως παράλληλα, και η αποδοχή από τους ομότεχνούς μου ήταν συναδελφική και όχι ανταγωνιστική. - Τι κάνει έναν καλό αγιογράφο; Πρώτον η παιδεία του και η ευαισθησία του, η θεολογική του αλλά και η τεχνική του κατάρτιση, όπως επίσης και η συνεχής καλλιτεχνική αναζήτηση για τη δημιουργία του προσωπικού του ύφους. - Τι σε εμπνέει; Σχεδιαστικά εμπνέομαι από τα κείμενα και τα ιερά βιβλία της Εκκλησίας μας. Χρωματικά από τη φύση, η οποία ‘’γονιμοποιεί’’ τη φαντασία μου για τη δημιουργία μοναδικών παιχνιδισμάτων φωτός και χρώματος στα έργα μου. - Οι σύγχρονες τάσεις της ζωγραφικής σε επηρεάζουν; Φυσικά και με επηρεάζουν. Πιστεύοντας ότι ο καλλιτέχνης μπορεί να εμπνευστεί από το πιο απλό πράγμα, το οποίο μπορεί να είναι άσχετο με την τέχνη, φανταστείτε πόσο μπορεί να τον επηρεάσουν νέες ιδέες και ρεύματα που ανήκουν στην τέχνη. Λογουχάρη, το ρεύμα του colorismou (που είναι παιχνίδι χρώματος). Με επηρέασε, ώστε να δω πιο ελεύθερα το χρώμα στη Βυζαντινή Τέχνη. - Εκτός από θρησκευτικά θέματα, τι άλλο ζωγραφίζεις; Πολλές φορές ακολουθώντας την ψυχική μου ανάγκη και για άλλους δρόμους έκφρασης, δοκίμασα όλες τις τεχνικές, από λάδια μέχρι μελάνια και ακουαρέλες. Αλλά, προσωπικά, λατρεύω τα παστέλ και το κάρβουνο. - Ποιους καλλιτέχνες θαυμάζεις; Εκτός από τους κλασικούς της Αναγέννησης, θαυμάζω πολύ Ρώσους καλλιτέχνες που μεγαλούργησαν στο τέλος του περασμένου αιώνα, όπως: Levitan, Aivazovski, Rιepen, Siskin, Serov. Υπάρχουν βέβαια και μεγάλοι Έλληνες ζωγράφοι, τους οποίους θαυμάζω εξίσου, όπως: Γύζης, Λύτρας, Ιακωβίδης, Βολονάκης, Μπουζιάνης, Γεωργιάδης, Πανταζής, Βικάτος κτλ. Ξεχωρίζεις κάποιους ομότεχνούς σου; Απαντώντας με το ίδιο πνεύμα, θα ήθελα να αναφερθώ σε καλλιτέχνες που βρίσκονται εν ζωή, γιατί είναι σίγουρο ότι θαυμάζω τους ‘’πατριάρχες’’ της Βυζαντινής Αγιογραφίας, δηλαδή τον Ε. Πανσέληνο, τον Θεοφάνη, τον Φράγκο Κατελάνο και τον Μ. Δαμασκηνό. Σημερινοί λοιπόν, άξιοι συνεχιστές αυτών των δασκάλων του παρελθόντος, είναι ο συνοδεία των Αγιορειτών μοναχών, των «Παχομαίων» ο πατήρ Αρσένιος στο ‘’Μπουραζέρι’’ Αγίου Όρους , όπως και ο κ. Χρήστος Λιόνδας, ο Γ. Κόρδης στην Αθήνα, ο Θεσσαλονικιός κ. Β. Στoύπκας και ο Σερραίος κ. Πολυβακίδης. - Πώς κρίνεις την εικαστική κίνηση στην Ελλάδα; Πιστεύω ότι η κατάσταση μέχρι προσφάτως ήταν γενικά απογοητευτική. Τα τελευταία χρόνια παρατηρώ ότι γίνονται κάποιες ενδιαφέρουσες και αξιόλογες κινήσεις αλλά μόνο από κάποιους ‘’ρομαντικούς ξεχασμένους ιδιώτες’’. Βλέπω και με ενοχλεί η παντελής απουσία της πολιτείας από καθετί που έχει σχέση με πολιτισμό και τέχνη, παρόλο που η ιστορία μάς διδάσκει ότι η Ελλάδα επί αιώνες μόνο πολιτισμό παρήγαγε. - Είναι πιο εύκολο να εκθέσει κανείς τη δουλειά του στο εξωτερικό από ό,τι στην Ελλάδα; Γιατί; Στην Ελλάδα είναι πράγματι πιο εύκολο, γιατί το εικαστικό επίπεδο του κόσμου είναι ακόμη χαμηλότερο των υπολοίπων Ευρωπαίων. Αντιθέτως, στο εξωτερικό το βασικό κριτήριο, για να εκθέσει κάποιος τα έργα του, είναι η ποιότητα της εργασίας του και αν αυτή υπάρχει, βρίσκονται άνθρωποι και θεσμοί να υποστηρίξουν αυτόν τον καλλιτέχνη υλικά και ηθικά. - Έχεις ασχοληθεί και με καλλιτεχνικά φεστιβάλ νέων. Μίλησέ μας για τη δουλειά που κάνεις. Έχοντας αποκτήσει από τις δραστηριότητές μου στο εξωτερικό και δη στα Βαλκάνια κάποια εμπειρία, ανέλαβα υπεύθυνος του κλάδου των εικαστικών στο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΕΩΝ θέλοντας να φέρω σε επαφή ανθρώπους και τέχνες όλων των Βαλκανίων με την κουλτούρα των νέων της Ελλάδας, που διαφορετικά θα ήταν δύσκολο γι’ αυτούς να την έχουν από μόνη τους. Πίστεψα σε αυτόν τον θεσμό, γι’ αυτό και ασχολήθηκα προσωπικά, γιατί είναι ο μοναδικός στην Ελλάδα που δίνει τέτοιες ευκαιρίες ανταλλαγής απόψεων σε νέους καλλιτέχνες. - Τι σημαντικό πιστεύεις ότι μπορεί να αποκομίσει κανείς από αυτό; Εκτός από την εμπειρία, σίγουρα κάποιος γνωρίζει νέους τρόπους έκφρασης της τέχνης, νέους ανθρώπους με διαφορετικές αντιλήψεις και κουλτούρες και ο συγκερασμός όλων αυτών μόνο θετικά μπορεί να γονιμοποιήσει ιδέες, προσωπικότητες και ανθρώπους που θα χτίσουν εικαστικά και πολιτισμικά το μέλλον του κόσμου. Και θεωρώ ότι θα ήταν κρίμα να θέσει κάποιος τον εαυτό του ‘’απόντα’’ από μια τέτοια εμπειρία που σπάνια δίνεται στις μέρες μας. Εγώ δίνω το δικό μου παρόν, περιμένοντας συνοδοιπόρους.